Asperger Sendromu (Otizm Spektrum Bozukluğu) Nedir?
Asperger Sendromu Nedir?
Asperger sendromu, otizm spektrum bozukluğu (OSB) kapsamında değerlendirilen, sosyal iletişimde farklılıklar ve sınırlı ilgi alanları ile karakterize edilen bir nörogelişimsel durumdur. İlk kez 1944 yılında Avusturyalı doktor Hans Asperger tarafından tanımlanmıştır.
2025 yılı itibarıyla, tıbbi literatürde bağımsız bir tanı olmaktan çıkmış; DSM-5 kriterlerine göre “yüksek işlevli otizm” olarak sınıflandırılmıştır. Ancak birçok ebeveyn, öğretmen ve uzmanın halen günlük hayatta “Asperger” terimini kullanmaya devam ettiği görülmektedir.
Asperger Sendromunun Temel Özellikleri
- Sosyal Etkileşim Zorlukları
- Göz temasından kaçınma
- Karşılıklı konuşma kurmakta güçlük
- Duyguları anlamada ve ifade etmede zorluk
- Akran ilişkilerinde uyumsuzluk
- Sınırlı ve Tekrarlayan Davranışlar
- Belirli nesnelere veya konulara yoğun ilgi (örneğin haritalar, trenler)
- Rutinlere bağlılık ve değişime karşı direnç
- Tekrarlayıcı el hareketleri, dönme, sıralama gibi davranışlar
- Konuşma ve Dil Gelişimi
- Dil gelişimi normaldir ancak genellikle resmi ve tekdüze konuşurlar
- Konuşmaları çoğu zaman monolog tarzında olabilir
- Espri, imâ veya mecaz anlamları anlamakta zorlanabilirler
Asperger Sendromunun Farklı Yönleri
Asperger’li bireyler, çoğu zaman yüksek zekâ potansiyeline ve belirli alanlarda derinlemesine bilgi birikimine sahiptir. Bu bireyler:
- Matematik, bilgisayar, müzik veya sanat gibi alanlarda sıra dışı başarılar gösterebilir
- Ayrıntılara aşırı dikkat eder, bu da onları bazı mesleklerde oldukça başarılı kılar
- Yoğun ilgi duydukları konularda takıntılı bir şekilde uzmanlaşabilirler
Ancak bu durum, sosyal hayattaki iletişim sorunlarını gölgelememeli. Asperger sendromu, erken tanı ve doğru destekle, bireyin potansiyelini ortaya çıkarabileceği bir farklılıktır.
Asperger Sendromunun Belirtileri Nelerdir?
Asperger sendromu olan çocuklarda belirtiler genellikle 2–6 yaş aralığında gözlenmeye başlar. Ancak bu belirtiler her çocukta farklı şiddette ortaya çıkabilir ve çoğu zaman tipik gelişim gösteren çocuklardan ayrıştırılması zor olabilir.
En Sık Gözlenen Belirtiler
| Belirti | Açıklama |
| Göz teması kurmaktan kaçınma | Sosyal iletişimde zorlanma, karşılıklı etkileşim eksikliği |
| Tekrarlayıcı davranışlar | El çırpma, sallanma, sıralama gibi kendini tekrarlayan hareketler |
| Rutinlere aşırı bağlılık | Günlük düzenin bozulmasına karşı aşırı tepki |
| Empati kurmada zorluk | Başkalarının duygularını anlama ve yorumlamada yetersizlik |
| Aşırı belirli konulara yoğun ilgi | Örneğin sadece gezegenler ya da trenler üzerine yoğunlaşma |
| Motor becerilerde zayıflık | Denge problemleri, ince motor becerilerde gerilik |
| Konuşmada tekdüzelik ve resmilik | Monoton tonda konuşma, sohbet başlatma veya sürdürmede yetersizlik |
Tanı Süreci Nasıl İşler?
Asperger sendromunun tanısı çoğu zaman zordur çünkü çocukların erken yaşlarda konuşmaya başlaması ve zeka seviyesinin normal hatta üstün olması, sorunun göz ardı edilmesine neden olabilir.
Tanı Aşamaları
- Ebeveyn Gözlemleri
- Çocuğun farklı davrandığını ilk fark eden genellikle anne-babadır.
- Göz teması kurmama, yalnız oyun oynama, değişikliklere öfke gibi davranışlar dikkat çeker.
- Gelişimsel Tarama Testleri
- Rutin çocuk doktoru muayenelerinde uygulanan testler (M-CHAT, SCQ vb.)
- Riskli gruptaki çocuklar özel değerlendirme için yönlendirilir.
- Uzman Değerlendirmesi
- Çocuk psikiyatristi, çocuk nöroloğu ve özel eğitim uzmanları birlikte çalışır.
- Gözlem, gelişim testleri ve aileden alınan detaylı bilgi ile tanı konur.
- Tanı Kriterleri
- Tanı, Amerikan Psikiyatri Birliği’nin DSM-5 kriterlerine göre konur.
- Asperger sendromu, “Otizm Spektrum Bozukluğu” başlığı altında yer alır, ancak dil gelişiminde gecikme görülmez.
Asperger Testleri Var mı?
Evet, tanı koymak için bazı bilimsel test ve ölçekler mevcuttur:
- ADOS (Autism Diagnostic Observation Schedule): Gözlem temelli yapılandırılmış oturum
- ADI-R (Autism Diagnostic Interview-Revised): Aileyle yapılan kapsamlı görüşme
- CARS (Childhood Autism Rating Scale): Davranışların derecelendirilmesi
- Gelişimsel değerlendirme testleri (WISC-R, Denver Gelişim Tarama vb.)
Ancak bu testler tek başına tanı koymak için yeterli değildir; multidisipliner değerlendirme şarttır.
Asperger Sendromunda Eğitim ve Gelişim Stratejileri
Asperger sendromlu çocukların zihinsel potansiyelleri yüksek olabilir; ancak sosyal iletişim, duygusal okuryazarlık ve motor beceriler alanlarında desteklenmeleri gerekir. Bu nedenle bireyselleştirilmiş eğitim planları (BEP) ve özel pedagojik yaklaşımlar hayati önem taşır.
Okul Hayatı: En Büyük Dönüşüm Alanı
Asperger’li çocuklar akademik olarak başarılı olabilirler; fakat okul ortamındaki sosyal beklentiler, genellikle en zorlayıcı kısımdır.
Karşılaşılan Zorluklar
| Zorluk | Önerilen Müdahale |
| Grup çalışmasında zorlanma | Bireysel çalışma tercih edilebilir, küçük gruplar oluşturulabilir |
| Akran zorbalığı | Öğretmen ve rehberlik servisi devrede olmalı, empati eğitimi verilmeli |
| Duyusal hassasiyetler | Gürültülü ortamlardan uzak özel çalışma alanları sunulmalı |
| Rutin değişimlerinde krizler | Günlük program görsel olarak hazırlanmalı ve çocuğa önceden açıklanmalı |
Etkili Eğitim Teknikleri
- Yapılandırılmış Öğrenme Ortamı
- Günlük akış belirli olmalı, sürpriz değişikliklerden kaçınılmalı
- Görsel programlar, görev kartları kullanılmalı
- Görsel Destekler
- Talimatlar ve bilgiler yazılı ve görsel olarak sunulmalı
- Sosyal hikâyeler ile istenen davranışlar öğretilebilir
- Ödül Sistemi ile Pekiştirme
- İstenilen davranışlar için anında ve net geri bildirim
- Motive edici sembol sistemleri (yıldız tablosu, token board)
- Duyusal Destekli Sınıf Ortamı
- Parlak ışıklar, yüksek ses gibi tetikleyici unsurlar minimize edilmeli
- Rahatlatıcı materyaller (stres topu, kulak tıkacı, dokulu oyuncak) erişilebilir olmalı
Aile-Okul İşbirliği Neden Şart?
Ebeveynlerin öğretmenlerle kurduğu sağlıklı iletişim, Asperger’li çocuğun gelişimini doğrudan etkiler. Bu işbirliği aşağıdaki alanlarda önemlidir:
- Ev ve okul davranışlarının tutarlılığı
- Duygusal kriz durumlarında ortak müdahale dili
- Akademik başarıyı destekleyecek ev içi aktivitelerin planlanması
- Dönemsel değerlendirme toplantılarında bilgi alışverişi
Asperger Sendromlu Çocuklarla Günlük Yaşam
Asperger sendromu teşhisi konan bir çocukla yaşamak, ebeveynler için hem öğretici hem de zaman zaman zorlayıcı bir deneyim olabilir. Ancak doğru yaklaşımlar ve sabırlı bir tutumla, çocukların potansiyelleri en iyi şekilde ortaya çıkartılabilir.
Günlük Rutinlerde Dikkat Edilmesi Gerekenler
| Alan | Uygulama Önerisi |
| Sabah Hazırlığı | Görsel zamanlayıcı ve adım adım hazırlık listesi |
| Beslenme | Duyusal hassasiyetlere uygun, tercih edilen gıdaları içeren dengeli menüler |
| Giyim | Kumaş hassasiyeti varsa etiketsiz ve yumuşak dokulu giysiler tercih edilmeli |
| Ev İçi Aktiviteler | İlgi alanlarına yönelik bireysel ya da yönlendirilmiş oyunlar |
| Uyku Düzeni | Yatmadan önce rutin oluşturulmalı (hikâye, müzik, sessiz zaman) |
Sosyal İlişkiler ve Arkadaşlıklar
Asperger’li çocukların sosyal ilişkiler kurmada güçlük yaşaması, onların yalnız kalmalarına ya da yanlış anlaşılmalarına neden olabilir. Ancak bu durum, tamamen çözümsüz değildir.
Sosyal Etkileşimi Desteklemenin Yolları
- Sosyal Hikâyeler
- Gerçek hayattan uyarlanan görselli anlatımlar
- Nasıl selam verilir, oyun kuralları nelerdir gibi pratikler kazandırır
- Oyun Terapileri
- Grup içi oyunlara katılımı teşvik eder
- Sosyal kuralların deneyimsel olarak öğrenilmesini sağlar
- Rol Oyunları
- Aile bireyleriyle birlikte canlandırmalar yapılabilir
- Empati gelişimi ve davranış tekrarı sağlar
- Akran Eğitimi
- Duyarlı sınıf arkadaşlarının yönlendirilmesi
- Akran desteği ile model alma davranışı pekiştirilir
Aile İçi İletişimde Etkili Taktikler
- Direkt ve sade konuşun: Açık, kısa ve mecaz içermeyen cümleler tercih edin
- Olumlu pekiştirme kullanın: Doğru davranışı hemen ödüllendirin
- Beklentileri netleştirin: Ne zaman, ne yapılacağı önceden açıklansın
- Tepki yerine yönlendirme yapın: İstenmeyen davranışta bağırmak yerine alternatif sunun
Asperger sendromlu çocukların ihtiyaç duyduğu şey, “tedavi edilmek” değil; anlaşılmak, desteklenmek ve kabul edilmektir.
Asperger Sendromu Hakkında Toplumsal Farkındalık
Toplumda Asperger sendromu hakkında bilgi eksikliği, bu bireylerin dışlanmasına veya yanlış anlaşılmasına neden olabiliyor. Oysa ki doğru bilgilendirme ve kapsayıcı yaklaşım ile hem bireylerin hayat kalitesi artar hem de toplumsal bütünleşme sağlanır.
Farkındalık Neden Hayati?
- Öğretmenler ve okul yöneticileri, doğru bilgilendirme ile daha bilinçli yönlendirme yapabilir
- İşverenler, Asperger’li bireylerin güçlü yönlerini keşfederek üretkenlik kazanabilir
- Akranlar, arkadaşlarını dışlamak yerine onlara destek olabilir
- Aile bireyleri, çocuklarına karşı daha sabırlı ve bilinçli yaklaşabilir
Toplumda Sık Görülen Yanlış İnançlar
| Yanlış Bilgi | Gerçek Bilgi |
| “Asperger olan çocuklar zeka gerilidir.” | ❌ Tam tersi, çoğu normal ya da üstün zekâya sahiptir. |
| “Sosyalleşemezler, arkadaş edilemezler.” | ❌ Uygun ortam ve destekle güçlü sosyal bağlar kurabilirler. |
| “Her Asperger’li çocuk aynıdır.” | ❌ Spektrum içindedirler; her bireyin deneyimi farklıdır. |
| “Asperger tedavi edilmez, öğrenmeye gerek yok.” | ❌ Eğitim, terapi ve çevresel destekle gelişimleri oldukça pozitiftir. |
| “Sadece erkek çocuklarda görülür.” | ❌ Erkeklerde daha sık teşhis konulsa da, kızlarda da yaygındır ancak farklı belirtilerle seyredebilir. |
Farkındalık Kampanyaları ve Medya Rolü
💡 Neler Yapılabilir?
- Okullarda Asperger farkındalık günleri düzenlenmeli
- Ebeveyn seminerleri, rehber öğretmen iş birliğiyle gerçekleştirilmelidir
- Sosyal medya kampanyaları (#AspergeriAnla gibi etiketlerle) yaygınlaştırılmalı
- TV dizileri ve filmler, doğru karakter temsilleriyle farkındalık yaratmalı
- STK ve yerel yönetimler, kapsayıcı topluluk projeleri geliştirmeli
Bu çabalar sayesinde Asperger sendromuna sahip bireylerin toplumsal yaşamda tam katılımı sağlanabilir.
Asperger Sendromunda Terapi ve Destek Yöntemleri
Asperger sendromu bir hastalık değil, bir farklılıktır. Bu nedenle “tedavi”den çok uyum ve gelişim odaklı destek yaklaşımları öne çıkar. Multidisipliner bir yapı içinde sunulan terapi yöntemleri, bireyin sosyal, bilişsel ve duygusal gelişimini desteklemeyi hedefler.
En Etkili Terapi ve Destek Yöntemleri
| Yöntem | Açıklama |
| Davranışçı Terapi (ABA) | Uygulamalı davranış analizi ile olumlu davranışlar pekiştirilir |
| Konuşma ve Dil Terapisi | Pragmatik dil gelişimi, anlam kurma ve ifade becerileri geliştirilir |
| Duyusal Bütünleme Terapisi | Ses, dokunma, hareket gibi uyaranlara karşı duyusal düzenleme sağlanır |
| Oyun Terapisi | Sosyal becerilerin yapılandırılmış şekilde öğretilmesini sağlar |
| Psikolojik Danışmanlık | Özellikle ergenlik döneminde kimlik, özgüven ve duygusal yönetim için önemlidir |
Aile Rehberliği: Ebeveynler Ne Yapmalı?
Asperger sendromunda çocuğun gelişiminde en önemli aktörlerden biri ailedir. Ailelerin bu süreçte güçlü ve bilinçli olmaları, çocuğun dünyasını olumlu etkiler.
Ebeveynlere Önerilen Uygulamalar
- 📘 Eğitim alın: Uzman kitaplar, atölye çalışmaları ve seminerler takip edilmeli
- 🗣️ Açık iletişim kurun: Çocuğun duygu ve düşüncelerini bastırmak yerine ifade etmesine fırsat verin
- ⏳ Sabırlı olun: Her bireyin öğrenme hızı farklıdır; karşılaştırmaktan kaçının
- 🧩 Rutin oluşturun: Asperger’li çocuklar, düzenli ve öngörülebilir ortamda daha iyi gelişir
- 🧠 Kendinize de zaman ayırın: Ebeveyn tükenmişliğini önlemek için kendi ihtiyaçlarınızı ihmal etmeyin
Okul Destek Programları
Bazı özel okullar ve devlet kurumları Asperger’li bireyler için destekleyici eğitim çözümleri sunar:
- Kaynaştırma sınıfları: Normal sınıflarda birebir destekle ilerleme
- Rehberlik servisi desteği: Davranış planı oluşturma, kriz anlarında yönlendirme
- Gölge öğretmen uygulaması: Özellikle küçük yaşlarda bireysel eşlik sistemi
- Bireysel Eğitim Planı (BEP): Hedeflerin ve yöntemlerin kişiye özel planlanması
Asperger Sendromunda Teknolojinin Rolü
2025 yılı itibarıyla, dijital araçlar Asperger sendromuna sahip bireylerin hem eğitimi hem de günlük yaşam kalitesini artırma konusunda ciddi katkılar sunuyor. Teknoloji, özellikle bireyselleştirilmiş öğrenme, görsel destek ve sosyal beceri gelişimi alanlarında tamamlayıcı bir araç haline gelmiştir.
Dijital Destek Uygulamaları
| Uygulama Türü | Kullanım Amacı | Örnek Uygulamalar |
| Görsel Zamanlayıcılar | Günlük rutinleri planlama, geçişleri kolaylaştırma | Choiceworks, Visual Schedule Planner |
| Sosyal Beceri Simülasyonları | Gerçek hayattaki sosyal etkileşimleri modelleme | Social Adventures, Model Me Kids |
| Duyusal Düzenleme Oyunları | Aşırı uyarılmayı azaltma, sakinleştirici deneyim sunma | Breathe, Sensory Treat |
| Hikâye Anlatım Platformları | Empati, anlatım ve hayal gücü becerilerini geliştirme | Book Creator, StoryBuilder |
| Dikkat Geliştirici Oyunlar | Konsantrasyon ve problem çözme yetilerini artırma | Lumosity, CogniFit |
Teknoloji Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Süre Sınırlandırması
- Aşırı ekran süresi sosyal izolasyonu artırabilir
- Günlük teknoloji kullanımı, yaşa ve ihtiyaca göre planlanmalı
- İçerik Kalitesi
- Salt eğlence yerine eğitsel ve etkileşimli içerikler tercih edilmeli
- Reklamsız ve güvensiz içeriklerden uzak durulmalı
- Ebeveyn Rehberliği
- Uygulamalar birlikte kullanılmalı, açıklamalarla desteklenmeli
- “Yalnız teknoloji” yerine “birlikte teknoloji” anlayışı benimsenmeli
- Sosyal Hayattan Kopmamayı Sağlamak
- Dijital destek, sosyal etkileşimin yerini tamamen almamalı
- Gerçek hayat ilişkileri hâlâ en güçlü öğrenme alanıdır
Geleceğin Teknolojileri: Umut Veren Gelişmeler
- Yapay zeka destekli bireysel eğitim sistemleri
- Duygusal analiz yapan uygulamalar: Mimik ve ses tonuna göre geribildirim
- AR/VR ile sosyal beceri laboratuvarları
- Giyilebilir duyusal uyarıcı cihazlar (örneğin basınçlı yelekler, titreşimli bileklikler)
Teknoloji doğru kullanıldığında Asperger sendromlu bireyler için büyük bir eşitleyici güç haline gelebilir.
Asperger Sendromunda Yetişkinlik Dönemi ve Geleceğe Bakış
Çocuklukta Asperger sendromu tanısı alan bireyler, doğru yönlendirme ve destekle yetişkinlikte üretken, bağımsız ve tatmin edici bir yaşam sürdürebilirler. Ancak geçiş süreci (ergenlik–yetişkinlik) iyi yönetilmelidir.
Ergenlikte Yeni Zorluklar
| Alan | Açıklama |
| Kimlik Gelişimi | Kendini tanıma süreci daha karmaşık olabilir |
| Sosyal Etkileşimler | Romantik ilişkiler, arkadaş çevresi oluşturma konuları önem kazanır |
| Eğitim ve Meslek Seçimi | İlgi alanlarına göre plan yapılmalı, yetenek odaklı yönlendirme yapılmalı |
| Duygusal Regülasyon | Kaygı, depresyon gibi ek durumlara dikkat edilmeli |
Asperger Sendromlu Yetişkinler İçin Kariyer Olanakları
Asperger sendromlu bireyler genellikle detaylara dikkat eden, sistematik düşünebilen ve odaklanma becerisi yüksek kişilerdir. Bu özellikler bazı meslek gruplarında büyük avantaj sağlar.
Öne Çıkan Meslek Alanları
- 👨💻 Yazılım Geliştirme ve Bilişim
- 🧮 Veri Analizi ve İstatistik
- 🔬 Bilimsel Araştırma ve Laboratuvar Çalışmaları
- 🎨 Grafik Tasarım, İllüstrasyon, Müzik
- 📚 Arşivcilik, Kütüphanecilik, Dilbilim
İş yerinde başarı için duyarlı işveren, esnek yapı ve açık iletişim önemlidir. Bazı global şirketler (Google, SAP, Microsoft) Asperger sendromlu bireyler için özel işe alım programları geliştirmiştir.
Geleceğe Bakış: Kabul ve Katılım Temelli Bir Yaklaşım
Giderek artan farkındalık ve eğitimle birlikte toplumda Asperger sendromuna dair bakış açısı da dönüşmektedir. Artık mesele, “normalleştirme” değil, bireyin potansiyelini fark etme ve açığa çıkarma sürecidir.
Uzmanlara Göre Asperger’in Geleceği
- Tanı koyma yaşı düşüyor, böylece erken müdahale yaygınlaşıyor
- Kapsayıcı eğitim modelleri güçleniyor
- Bireyselleştirilmiş meslek rehberliği yaygınlaşıyor
- Yetişkin Asperger destek grupları artıyor
- Toplumsal önyargılar azalıyor, nöroçeşitlilik daha fazla kabul görüyor
SONUÇ: Asperger Sendromu Farklılıktır, Eksiklik Değil
Asperger sendromu; bir çocuğun, bir gencin ya da bir yetişkinin “eksik” olması değil, farklı bir şekilde dünyayı algılamasıdır. Bu farklılığı doğru anlamak, bireyin yaşamına değer katar. Doğru yönlendirme, sabır, empati ve eğitimle, Asperger sendromlu bireyler hayallerine ulaşabilir.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Asperger sendromu ile otizm arasındaki fark nedir?
Asperger sendromu, otizm spektrum bozukluğunun bir alt türü olarak kabul edilir. En temel fark, Asperger sendromunda dil gelişiminin gecikmemesi ve genellikle normal veya üstün zeka düzeyinin bulunmasıdır. Otizmde daha ağır sosyal iletişim sorunları ve bazen zihinsel gerilik görülebilirken, Asperger’li bireyler daha çok sosyal etkileşim ve davranış kalıplarında farklılık gösterir.
Asperger sendromu kaç yaşında belli olur?
Belirtiler genellikle 2 ile 6 yaş arasında fark edilir. Aileler genellikle çocuğun göz teması kurmaması, tek tip oyunlar oynaması veya başka çocuklarla ilişki kurmaktan kaçınması gibi davranışlarla şüphelenir. Ancak kesin tanı çoğu zaman 4–6 yaş aralığında konur. Erken gözlem ve müdahale gelişim açısından büyük önem taşır.
Asperger sendromu olan çocuk hangi terapilerden fayda görür?
Çocuğun ihtiyaçlarına göre çok yönlü bir destek planı oluşturulmalıdır. En sık kullanılan terapi türleri:
- ABA terapisi (Uygulamalı Davranış Analizi)
- Konuşma ve dil terapisi
- Duyusal bütünleme terapisi
- Oyun terapisi ve sosyal beceri grupları
- Bireysel psikolojik danışmanlık
Terapi süreci mutlaka uzman ekip ve aile iş birliğiyle planlanmalıdır.
Asperger sendromlu bir çocuk okulda nasıl desteklenmeli?
Asperger’li çocuklar akademik başarı potansiyeline sahiptir, ancak sosyal kurallar, sınıf içi iletişim ve duyusal hassasiyetler onları zorlayabilir. Okulda destek için:
- Bireysel Eğitim Planı (BEP) hazırlanmalı
- Öğretmenler çocuğun özel ihtiyaçları konusunda bilgilendirilmelidir
- Görsel destekler ve rutin planlaması kullanılmalı
- Akran zorbalığına karşı rehber öğretmen desteği sağlanmalı
- Gerekiyorsa gölge öğretmen eşliğinde eğitim verilmeli
Asperger sendromu olan bireyler yetişkinlikte nasıl bir yaşam sürer?
Doğru destekle Asperger’li bireyler üniversite okuyabilir, iş sahibi olabilir, sosyal ilişkiler kurabilir. Yetişkinlikte öne çıkan güçlü yönleri:
- Detaylara odaklanma
- Sistematik düşünme
- Uzmanlaşma isteği
- Bağımsız çalışabilme
Zorluk yaşadıkları konular ise duygusal iletişim, değişken ortamlarla baş etme ve iş yerinde sosyal etkileşim olabilir. Ancak danışmanlık ve çevresel uyarlamalarla bu alanlarda da başarılı olabilirler.
Kaynakça
- MEB – Otizm Spektrum Bozukluğu Bülteni (Mart 2025)
- Eğitimde kapsayıcılık, tanılama ve destek programları üzerine rehber doküman.
- 🔗 https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2025_03/12114339_otizmbulten.pdf
- CIU – Yüksek İşlevli Otizm Olarak Asperger Sendromu
- Mutlu ve üretken bireyler yaratmak için destekleyici yaklaşımlar.
- 🔗 https://ciu.edu.tr/tr/haberler/asperger-sendromu-bireylerin-mutlu-ve-uretken-bir-yasam-surmelerine-engel-degil
- İSTA-HED – Otizmi Erken Tanı, Topluma Kazandır!
- Asperger sendromunun otizm içindeki yeri ve toplumsal katılım vurgusu.
- 🔗 https://istahed.org.tr/otizmi-erken-tani-topluma-kazandir/
- ÖÇED – Asperger Sendromu ve Ailelere Mesajlar
- Gerçekçi iyimserlik yaklaşımıyla ailelerin bilgilendirilmesi.
- 🔗 https://oced.org.tr/aileler-otizm-konusunda-gercekci-iyimserliklerini-mutlaka-korusunlar/
- KTÜ Farabi – Otizmde Güncel Veriler ve Artış
- Son istatistiklerle birlikte Asperger’in erken tanı avantajı.
- 🔗 https://ktu.edu.tr/farabi/haber/otizm-son-yillarda-artis-gosteriyor